Pierwszym objawem zrostów mogą być bóle brzucha przy zmianie pozycji, np. wstawaniu z łóżka, przekręcaniu się z boku na bok. Większość pacjentek opisuje dolegliwość jako ciągnąco-kłujący lub przeszywający ból. Gdy badania wykluczą inne choroby i zostaną zdiagnozowane zrosty, trzeba je usunąć operacyjnie (np. metodą laparoskopową). Czym są tajemnicze zrosty?

Jak podpowiada nazwa są to nieprawidłowe połączenia pomiędzy tkankami i narządami powstałe po operacji lub w wyniku pojawienia się poważnego stanu zapalnego (u kobiet np. po przebytych zapaleniach przydatków). Pooperacyjne zrosty występują po prawie wszystkich zabiegach chirurgicznych wykonywanych w obrębie jamy brzusznej i miednicy jako odpowiedź na podrażnienie otrzewnej w wyniku zabiegu.

U kobiet zwykle powstają w wyniku cesarskiego cięcia - pojawiają się wtedy w jamie macicy i mogą mieć postać od powierzchownego włóknienia o małym nasileniu do zmian bardzo nasilonych obejmujących duże obszary, sięgających głęboko w błonę mięśniową. Obecność zrostów rzadko można stwierdzić w badaniu USG - w celu ich zdiagnozowania konieczna jest laparoskopia diagnostyczna

Czy uniknęłam problemu ze zrostami?

Coraz częściej mówi się o profilaktyce około operacyjnej, dzięki której można zapobiec występowaniu zrostów. Dlaczego? Ponieważ lekarze dostrzegają skalę problemu i zdają sobie sprawę z poważnych powikłań, z jakimi wiąże się powstanie zrostów.

Niestety większość pacjentek nie ma odpowiedniej wiedzy na ten temat, ani świadomości, że nieprawidłowe połączenia pomiędzy tkankami mogą się pojawić kilka lub nawet kilkanaście lat po zabiegu. Dlatego gdy wiele lat po cięciu cesarskim zaczynają im doskwierać silne bóle brzucha, nie kojarzą ich z zabiegiem wykonanym dawno temu.

Od jakiegoś czasu dostępne są na rynku produkty zapobiegające powstawaniu zrostów (nazywa się je barierami przeciw zrostowymi). Preparaty zawierające kwas hialuronowy podaje się trakcie operacji, dlatego ich zastosowanie trzeba uzgodnić z lekarzem, który będzie wykonywał cięcie.

Zastosowanie żelu nie daje co prawda 100% gwarancji, że zrosty się nie pojawią, ale w sposób istotny zmniejsza ryzyko ich wystąpienia. O profilaktyce przeciw zrostowej powinny szczególnie poważnie pomyśleć panie, u których stwierdzono już wcześniej pojawienie się zrostów pooperacyjnych (po operacji wyrostka, jajników, cięciu cesarskim).

Jeśli istnieje tendencja do tworzenia się zrostów, jest wysoce prawdopodobne, że tym razem również się one pojawią. Profilaktykę warto rozważyć w przypadku większości zabiegów chirurgicznych, również w przypadku operacji usunięcia niektórych organów, np. macicy.

Szacuje się, że u około 60-90% kobiet w konsekwencji zabiegów chirurgicznych powstają nieprawidłowe zrosty pomiędzy tkankami i narządami wewnętrznymi.